Thời gian gần đây, vấn đề nghệ sĩ và người nổi tiếng vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức đã trở thành một vấn đề đáng quan tâm và bức xúc trong xã hội. Với sức ảnh hưởng lớn đến cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, việc ban hành chế tài đối với những cá nhân này là điều cần thiết để đảm bảo tính nghiêm khắc và răn đe.
PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa Xã hội của Quốc hội, cho rằng cần có chế tài cụ thể để giải quyết vấn đề này. Theo ông, có ba nguyên nhân chính dẫn đến việc nghệ sĩ vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức. Thứ nhất, việc chạy theo hào quang quá nhanh mà thiếu nền tảng văn hóa, giáo dục, đạo đức đã khiến một số nghệ sĩ không đủ năng lực và phẩm chất để đáp ứng nhu cầu của công chúng. Thứ hai, môi trường showbiz đầy cám dỗ và áp lực nổi tiếng nhanh, kiếm tiền nhiều đã khiến một số nghệ sĩ sẵn sàng hy sinh giá trị đạo đức để đạt được thành công. Thứ ba, cơ chế quản lý và định hướng chưa đủ mạnh đã tạo ra lỗ hổng trong quản lý và giám sát hoạt động của nghệ sĩ.
Bộ Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật đã được Bộ VH-TT&DL ban hành từ năm 2021. Tuy nhiên, quy tắc này chỉ xác định các chuẩn mực trong hành vi ứng xử mà không có chế tài xử phạt cụ thể. Điều này đã tạo ra lỗ hổng trong quản lý và khiến cho việc xử lý vi phạm trở nên không hiệu quả.
PGS.TS Bùi Hoài Sơn khẳng định đã đến lúc cần rà soát và bổ sung quy định pháp lý rõ ràng hơn để bảo vệ giá trị nghệ thuật chân chính và gìn giữ niềm tin của công chúng đối với giới nghệ sĩ. Ông cũng nhấn mạnh rằng nghệ sĩ vi phạm không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến bản thân họ mà còn đến người hâm mộ, cộng đồng và xã hội.
Công chúng có quyền đòi hỏi nghệ sĩ phải có ý thức trách nhiệm trước cộng đồng xã hội và không chỉ xin lỗi mà còn phải chịu trách nhiệm cụ thể. PGS.TS Bùi Hoài Sơn đề xuất cần mạnh dạn áp dụng các biện pháp chế tài nghiêm khắc hơn, bao gồm cả việc cấm xuất hiện trên báo chí, truyền thông, mạng xã hội hay tạm dừng hoạt động nghệ thuật.
GS.TS Từ Thị Loan, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Viện Văn hóa Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam, cũng đồng tình với việc cần có biện pháp mạnh tay hơn nữa với những chế tài cụ thể để tăng cường trách nhiệm của các nghệ sĩ với công chúng. Việc này sẽ giúp nâng cao chất lượng và giá trị của hoạt động nghệ thuật, cũng như bảo vệ quyền lợi của công chúng.
Trước những vấn đề này, các chuyên gia và nhà quản lý đang kêu gọi cần có những biện pháp cụ thể và hiệu quả hơn để quản lý và kiểm soát hoạt động của nghệ sĩ. Việc này sẽ giúp xây dựng một môi trường văn hóa lành mạnh và tích cực, đồng thời bảo vệ giá trị nghệ thuật chân chính và niềm tin của công chúng.
Để thực hiện được điều này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, tổ chức và cá nhân trong việc xây dựng và thực hiện các chế tài cụ thể. Đồng thời, cần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của nghệ sĩ với công chúng, cũng như tăng cường vai trò của công chúng trong việc giám sát và đánh giá hoạt động của nghệ sĩ.
