Ngày 17/2/1979 – một dấu mốc lịch sử đau thương và oai hùng trong cuộc chiến bảo vệ biên giới của Việt Nam. Trên suốt chiều dài biên giới, từ những vùng núi cao phía Bắc đến những mảnh đất ven biển phương Nam, hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ ưu tú của Công an nhân dân vũ trang (CANDVT), tiền thân của Bộ đội Biên phòng (BĐBP) đã sẵn sàng hy sinh thân mình vì Tổ quốc, dũng cảm chiến đấu và anh dũng hy sinh hoặc mang thương tật suốt đời. Máu xương của các anh hùng, liệt sĩ đã tô thắm lá cờ cách mạng vẻ vang, để đất nước ta hôm nay được nở hoa độc lập và kết trái tự do.
Trong gần hai năm thực hiện cuốn sách “Những tượng đài bất tử trên biên giới”, tôi đã có cơ hội đến dâng hương tại tất cả các bia tưởng niệm liệt sĩ BĐBP trên cả nước. Mỗi khi đến một nơi, mỗi tên người được khắc ghi lại là một phần của lịch sử máu lửa mà dân tộc ta không được quên lãng. Tại Đồn Biên phòng Phú Mỹ – Đồn CANDVT Phú Mỹ cũ (thuộc tỉnh An Giang), đơn vị duy nhất của lực lượng có 100% cán bộ, chiến sĩ hy sinh, tôi đã đứng rất lâu như để gửi lời tri ân đến các anh từ thế hệ hôm nay…
Ngày 17/5/1978, sau nhiều đợt tấn công thất bại, quân Pol Pot đã điều động 4 tiểu đoàn đánh thẳng vào Đồn CANDVT Phú Mỹ. Khi đã sử dụng hết viên đạn cuối cùng, cán bộ, chiến sĩ của đơn vị vẫn dũng cảm cầm súng, không hạ đầu hàng, quyết tâm chiến đấu đến hơi thở cuối cùng. Điều khiến tôi xúc động nhất là ở bất kỳ đâu, cũng có rất nhiều người dân, các già làng, trưởng bản, cán bộ, chiến sĩ Biên phòng thuộc lòng từng cái tên trên bia mộ. Họ nhớ rõ từng trận đánh, từng chi tiết và giữ gìn những mẩu kỷ vật của các thế hệ đi trước như giữ một phần máu thịt của chính mình.
Hiện nay, trên cả nước có 136 đồn Biên phòng với cán bộ, chiến sĩ hy sinh qua các thời kỳ, tổng số hơn 1.370 liệt sĩ. Trong đó, hơn 50 đồn và đơn vị Biên phòng đã xây dựng bia, nhà bia, đài tưởng niệm để mãi khắc ghi sự hy sinh, cống hiến to lớn của các anh hùng liệt sĩ – những người đã hiến dâng trọn đời mình cho từng tấc đất biên cương của Tổ quốc.
