Nhiều người trẻ ở Việt Nam đang phải đối mặt với tình trạng mỡ máu cao, một bệnh lý thường gặp ở người lớn tuổi. Xu hướng trẻ hóa của bệnh mỡ máu cao đang ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt là ở nhóm bệnh nhân từ 20-30 tuổi. Cholesterol là một thành phần quan trọng của lipid máu, đóng vai trò thiết yếu trong hoạt động của tế bào thần kinh và sản xuất hormone, giúp cơ thể hoạt động bình thường và khỏe mạnh.

Có hai loại cholesterol chính: LDL (cholesterol xấu) và HDL (cholesterol tốt). Khi cholesterol xấu hoặc chất béo trung tính (triglycerides) gia tăng, đây là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến mỡ máu cao. Mới đây, một số trường hợp người trẻ bị mỡ máu cao đã được ghi nhận tại các bệnh viện. Một nam nhân viên ngân hàng 25 tuổi, thường xuyên tập gym và không thừa cân, đã bất ngờ phát hiện mình bị mỡ máu cao và gan nhiễm mỡ sau khi đi kiểm tra sức khỏe tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

Các bác sĩ nhận định chính lối sống thiếu khoa học của anh là nguyên nhân khiến mỡ máu tăng cao. Anh thường xuyên uống trà sữa ít đường mỗi ngày để tỉnh táo, ăn mì gói và cơm hộp, ngủ sau 2 giờ sáng gần như mỗi đêm. Không chỉ trường hợp trên, một chàng trai 22 tuổi khác cũng đến khám vì đau sưng khớp cổ chân trái và được phát hiện mắc nhiều bệnh lý chuyển hóa, bao gồm béo phì, gout, rối loạn chuyển hóa lipid máu và gan nhiễm mỡ độ 2.

Thói quen ăn nhiều thịt đỏ, nội tạng động vật, hải sản và uống rượu bia của anh đã gây ra các bệnh về mỡ máu và béo phì. Theo kết quả Điều tra quốc gia các yếu tố nguy cơ của bệnh không lây nhiễm gần đây, tỷ lệ người trưởng thành ở Việt Nam (từ 18 đến 69 tuổi) có cholesterol máu cao đã tăng từ 30,2% lên đến 44,1%.

Các chuyên gia khuyến cáo những người từ 20 tuổi trở lên nên kiểm tra cholesterol 5 năm một lần, ngay cả khi họ cảm thấy hoàn toàn khỏe mạnh. Tập trung vào chế độ ăn uống cân bằng, giàu trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc. Hoạt động thể chất thường xuyên và duy trì cân nặng khỏe mạnh cũng vô cùng quan trọng để kiểm soát mức cholesterol.

Bỏ hút thuốc và hạn chế uống rượu có thể cải thiện đáng kể sức khỏe tim mạch, giúp bạn tránh xa những rủi ro tiềm ẩn mà mỡ máu cao mang lại. Như vậy, để phòng tránh bệnh mỡ máu cao, chúng ta cần có một lối sống khoa học, chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh, kết hợp với hoạt động thể chất thường xuyên và kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Một số Tổ chức Y tế Thế giới và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh cũng khuyến cáo về tầm quan trọng của việc kiểm soát mức cholesterol và duy trì một lối sống lành mạnh để phòng tránh các bệnh tim mạch.

Trường hợp của bé trai Tâm, 15 tuổi, tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, đã thu hút sự chú ý gần đây do tình trạng sức khỏe đặc biệt của em. Trong vòng nửa năm, Tâm đã tăng hơn 10 kg và được chẩn đoán mắc béo phì độ một, cùng với các vấn đề sức khỏe liên quan như rối loạn chuyển hóa và gan nhiễm mỡ.

Khi đến khám, Tâm có chiều cao 1,58 m và cân nặng hơn 77 kg, với lượng mỡ nội tạng lên tới 150 cm2, vượt quá ngưỡng an toàn là dưới 100 cm2. TS.BS Lê Bá Ngọc, Phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, đã chỉ ra rằng Tâm có nguy cơ cao mắc các bệnh mạn tính nghiêm trọng nếu không điều trị tích cực, điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng sống, tuổi thọ và sức khỏe sinh sản sau này.

Bác sĩ Ngọc giải thích rằng mỡ thừa không chỉ ảnh hưởng đến chức năng cơ – xương – khớp mà còn tăng nguy cơ thoái hóa sớm và giảm linh hoạt khi vận động. Hơn nữa, mỡ nội tạng vượt ngưỡng an toàn đồng nghĩa với việc cơ thể đang trong trạng thái viêm mạn tính âm thầm, dễ dẫn đến xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, tăng cholesterol máu, kháng insulin – yếu tố gây đái tháo đường type 2. Việc tích tụ mỡ trong gan cũng là dấu hiệu sớm cảnh báo suy giảm chức năng gan.

Tâm đã được điều trị theo mô hình đa chuyên khoa cá thể hóa, bao gồm sử dụng thuốc tiêm giúp kéo dài cảm giác no, cải thiện độ nhạy insulin và kiểm soát glucose máu, giảm mỡ nội tạng. Ngoài ra, bác sĩ cũng chỉ định thêm thuốc cải thiện tình trạng kháng insulin, kiểm soát glucose máu, ngăn ngừa tiến triển thành đái tháo đường type 2.

Cùng với điều trị bằng thuốc, chuyên viên cũng hướng dẫn Tâm về chế độ ăn uống thâm hụt calo nhưng không thiếu chất và tránh ảnh hưởng đến sự phát triển. Tâm cần giảm tiêu thụ tinh bột hấp thu nhanh, ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, đạm nạc và giảm tối đa chất béo bão hòa, thực phẩm nhiều đường. Đồng thời, Tâm cũng được chỉ định tập luyện tăng dần theo sự thích nghi của cơ thể để thúc đẩy trao đổi chất.

Sau gần một tháng điều trị béo phì, Tâm đã giảm 6 kg, chỉ số BMI giảm từ 31 xuống 28,5, tỷ lệ mỡ cơ thể giảm song không bị mất cơ hay mất nước, chỉ số glucose trong máu cũng cải thiện.

Theo bác sĩ Ngọc, mô hình điều trị đa chuyên khoa cá thể hóa không chỉ giúp Tâm giảm cân bền vững mà còn điều trị các rối loạn chuyển hóa đi kèm, ngăn nguy cơ mắc nhiều bệnh mạn tính nguy hiểm từ khi còn rất trẻ.

Bác sĩ cũng khuyến cáo phụ huynh nên đưa trẻ đi khám nếu có biểu hiện như tăng cân nhanh, mệt mỏi, ngại vận động. Phụ huynh không nên tự ý cho con dùng thuốc giảm cân hoặc áp dụng chế độ ăn kiêng cực đoan, tập luyện khắc nghiệt, vì những biện pháp này có thể gây rối loạn chuyển hóa, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ, làm tăng nguy cơ thiếu hụt vi chất, suy dinh dưỡng, rối loạn nội tiết, mất khối cơ…

Một trường hợp đáng chú ý tại Nhật Bản đã minh chứng cho tác dụng tích cực của socola đen đối với sức khỏe, khi một phụ nữ ngoài 40 tuổi đã trải qua sự thay đổi đáng kể sau khi tiêu thụ socola đen hàng ngày trong một tháng. Cụ thể, cô đã giảm 3kg, cải thiện chức năng gan và giảm chỉ số đường huyết rõ rệt.

Sự chuyển biến tích cực này bắt nguồn từ việc thay thế các món ăn vặt không lành mạnh bằng socola đen chứa hơn 70% cacao, theo lời khuyên của bác sĩ Takashi Kurihara, chuyên gia gan hàng đầu tại Nhật Bản. Bác sĩ Kurihara cho biết, bệnh nhân này trước đó đã tăng 6kg trong vòng một năm do thường xuyên ăn bánh gạo và bánh bao, dẫn đến chẩn đoán mắc gan nhiễm mỡ và tiểu đường.

Sau khi tuân theo chế độ ăn socola đen, cô đã thấy sự cải thiện đáng kể sau chỉ một tháng: giảm 3kg mà không cần tập luyện vất vả, chỉ số viêm gan giảm từ 63 xuống còn 34, và đường huyết giảm từ 7,4% xuống còn 6,5%. Theo bác sĩ Kurihara, hơn 90% bệnh nhân gan nhiễm mỡ trong phòng khám của ông đã thấy cải thiện rõ rệt sau khi áp dụng chế độ ăn socola đen đúng cách.

Những cải thiện bao gồm gan khỏe lên, giảm mỡ nội tạng và mỡ dưới da, và thân hình nhẹ nhàng hơn. Vậy bí quyết nằm ở đâu? Tiến sĩ Takashi Kurihara chỉ ra rằng chìa khóa nằm ở polyphenol ca cao, một thành phần tự nhiên trong socola đen có khả năng chống oxy hóa mạnh. Polyphenol này có thể loại bỏ hiệu quả các gốc tự do và ngăn ngừa quá trình oxy hóa chất béo trong gan, từ đó cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ và kháng insulin.

Ngoài ra, hàm lượng chất xơ dồi dào trong socola đen cũng giúp điều chỉnh tốc độ tăng đường huyết và giảm gánh nặng cho gan. Nhiều nghiên cứu quốc tế đã ghi nhận 8 lợi ích của socola đen, bao gồm: giàu chất chống oxy hóa, cải thiện sức khỏe tim mạch, tốt cho não bộ, giảm nguy cơ tiểu đường type 2, cải thiện tâm trạng, tốt cho da, giàu khoáng chất, và có thể hỗ trợ kiểm soát cân nặng.

Để giảm cân và cải thiện sức khỏe với socola đen, bác sĩ Kurihara khuyên nên chọn socola đen có hàm lượng ca cao trên 70% và ăn 5 lần mỗi ngày, tổng cộng khoảng 25 gram. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng có 5 nhóm người nên tránh ăn socola đen, bao gồm người bị trào ngược dạ dày thực quản, người mắc chứng đau nửa đầu, người bị mất ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ, người bị sỏi thận hoặc có nguy cơ cao bị sỏi oxalat, và người bị tiểu đường hoặc đang cần kiểm soát đường huyết nghiêm ngặt.

Nguồn: HK01

Một trường hợp mắc bệnh gout ở độ tuổi 22 vừa được ghi nhận tại Hà Nội, gây chú ý đến tình trạng ngày càng trẻ hóa của bệnh lý này. Anh P.Đ.H., 22 tuổi, đến khám tại một cơ sở y tế với triệu chứng đau âm ỉ ở khớp cổ chân trái. Cơn đau tăng dần và trở nên dữ dội vào ban đêm cũng như khi vận động.

Sau khi thăm khám và thực hiện các xét nghiệm cần thiết, các bác sĩ đã chẩn đoán anh H. mắc bệnh gout cấp. Cùng với đó, tình trạng béo phì độ II, rối loạn chuyển hóa lipid máu, gan nhiễm mỡ độ II và polyp túi mật cũng được phát hiện. Bệnh gout thường gặp ở người lớn tuổi, nhưng hiện nay đang có xu hướng trẻ hóa, đặc biệt ở những người có lối sống ít vận động, ăn nhiều đạm và sử dụng rượu bia thường xuyên.

Theo bác sĩ Trịnh Thị Nga, chuyên khoa cơ xương khớp, bệnh gout là tình trạng rối loạn chuyển hóa acid uric, dẫn đến sự lắng đọng tinh thể urat tại các khớp và gây viêm khớp cấp tính. Nếu không được điều trị sớm, gout có thể dẫn tới tổn thương khớp nghiêm trọng, biến dạng chi, ảnh hưởng đến thận và làm giảm chất lượng cuộc sống.

Người bệnh cần được điều trị tích cực bằng thuốc, nghỉ ngơi, chườm lạnh và điều chỉnh lối sống. Để kiểm soát bệnh hiệu quả, người bệnh cần kiêng rượu bia, nội tạng động vật, hải sản và thịt đỏ, uống nhiều nước, ăn nhiều rau xanh và trái cây, tập thể dục nhẹ nhàng đều đặn.

Dấu hiệu cảnh báo cần lưu ý gồm đau đột ngột ở khớp chi dưới, khớp sưng nóng đỏ, đau tăng về đêm, từng có tiền sử tăng acid uric hoặc có chế độ ăn giàu đạm, uống rượu bia nhiều. Để phòng bệnh, người dân, đặc biệt là người trẻ cần giữ cân nặng hợp lý, tránh béo phì, hạn chế ăn thịt đỏ, hải sản và nội tạng động vật, tuyệt đối không sử dụng rượu bia.

Đồng thời, nên uống từ 2-3 lít nước mỗi ngày, tập thể dục đều đặn và tầm soát định kỳ acid uric máu nếu có nguy cơ. Đáng chú ý, tăng axit uric là một nguyên nhân gây nên tình trạng gout, nhưng người có nồng độ axit uric bình thường vẫn có thể bị gout.

Như vậy, việc nhận biết sớm các triệu chứng và có chế độ sống lành mạnh là rất quan trọng trong việc phòng ngừa và điều trị bệnh gout. Hãy tìm hiểu thêm về bệnh gout và cách quản lý nó tại các cơ sở y tế hoặc Tổ chức Y tế Thế giới để có thông tin chính xác và cập nhật nhất.