Ẩm thực không chỉ là sự kết hợp giữa nguyên liệu và kỹ thuật, mà còn là một sân khấu nơi sản vật địa phương được tái hiện qua bàn tay tinh tế, sự sáng tạo và khả năng kể chuyện duy mỹ của người đầu bếp. Không chỉ là sự hòa quyện của hương vị, ẩm thực còn là một hình thức kể chuyện đầy xúc cảm. Mỗi nguyên liệu, mỗi cách chế biến đều phản ánh nhịp điệu của thiên nhiên và tâm tình của con người trong từng mùa.

Chạm vào vị giác, ẩm thực không gói gọn trong hình ảnh nguyên bản hay hương vị vùng Địa Trung Hải. Thịt cừu khi bước vào bếp Việt đã trở thành chất liệu để các đầu bếp thử nghiệm kỹ thuật, pha trộn văn hóa và kể lại câu chuyện địa phương bằng một ‘ngôn ngữ’ ẩm thực mới mẻ. Sự mềm mại xen chút táo bạo của loại thịt đỏ này, khi được kết hợp với gia vị, thảo mộc và cách chế biến thuần Việt, tạo nên trải nghiệm vị giác vừa thân thuộc, vừa bùng nổ vị giác đến bất ngờ.

Như một biến khúc jazz lặng lẽ, phở xào thịt cừu tại ST25 by Koto mở đầu hành trình vị giác bằng sự tinh tế, chậm rãi và tràn đầy ẩn ý. Tưởng chừng chỉ là cuộc gặp gỡ ngẫu hứng giữa phở và thịt cừu, nhưng thực tế, món ăn này lại là sự tính toán kỹ lưỡng về kết cấu, hương vị và nhiệt độ. Từng sợi phở được áp chảo khéo léo để đạt độ cháy cạnh và giữ trọn sự dai mềm tự nhiên, sau đó nhẹ nhàng ôm lấy những lát thịt cừu tẩm ướp chao mềm rục, thơm bùi. ST25 by Koto đã thể hiện sự sáng tạo trong việc kết hợp giữa ẩm thực Việt Nam và các nguyên liệu quốc tế.

Cùng một nguyên liệu, nhưng bánh xèo thịt cừu lại là cú xoay mình ngoạn mục trên bản đồ vị giác. Thay vì sử dụng nhân thịt và giá đỗ truyền thống, món bánh này chọn phủ lên bề mặt tôm săn, thịt cừu mềm và một phần cảm hứng taco. Phần bánh được tạo hình nhỏ gọn, vừa vặn trong lòng bàn tay. Vỏ bánh vàng nghệ giòn rụm, bung nhẹ ở các cạnh như cánh hoa nở, ẩn dưới là lớp nhân đầy đặn, mang đến phong vị ẩm thực đường phố hiện đại đầy cuốn hút.

Sự xuất hiện của thịt cừu trong bếp Việt không chỉ là một thử nghiệm nguyên liệu, mà còn phản ánh tinh thần cởi mở và khát vọng đổi mới của ẩm thực đương đại. Giữa dòng chảy toàn cầu hóa, những biến tấu này là minh chứng cho khả năng thích ứng và sáng tạo không giới hạn của các đầu bếp Việt, khi họ không ngừng viết tiếp câu chuyện ẩm thực quê hương bằng sản vật tự nhiên nhưng vẫn giữ trọn hồn cốt địa phương.

Với vẻ sống động được hun đúc qua làn khói bếp, tiếng rao quen thuộc và những phiên chợ tấp nập, ẩm thực đường phố Việt Nam đã trở thành chất liệu quý để các đầu bếp thỏa sức sáng tạo. Tinh thần đó không dừng ở việc tái hiện những món ăn truyền thống một cách nguyên bản, mà còn mở ra cánh cửa cho những thử nghiệm táo bạo, kết hợp tinh hoa bản địa với hơi thở đương đại, tạo nên những trải nghiệm độc đáo.

Bánh mì Autograph nằm trong thực đơn gọi món mới nhất của nhà hàng Oriental Pearl là tuyên ngôn rõ ràng nhất cho sự sáng tạo vượt bậc. Trong chiếc baguette thủ công giòn rụm, phần nhân là tổ hợp của thịt bò Black Angus băm nhuyễn cuộn lá lốt, phô mai xông khói, gan ngỗng, cùng rau thơm, ớt tươi và đồ chua.

Được xem là hồn cốt của thủ đô Hà Nội, bún chả lâu đã gắn liền với hình ảnh bếp than hồng, miếng thịt xém cạnh và bát nước mắm pha vừa vặn, làm say lòng biết bao thực khách. Nhưng giữa dòng chảy sáng tạo không ngừng của ẩm thực đương đại, món ăn quen thuộc này đã được các đầu bếp nâng tầm với một phiên bản phá cách nhưng vẫn đầy lôi cuốn: bún chả tacos.

Tinh thần ấy tiếp tục được thổi vào món bún thịt nướng, một biểu tượng ẩm thực miền Nam. Lớp bún trắng tươi được phủ lên bởi thịt ba chỉ nướng than thơm lừng và chả giò giòn rụm, đi kèm rau sống, đồ chua và nước mắm pha theo công thức đặc trưng.

Nếu những món ăn truyền thống là nơi lưu giữ ký ức, thì phở xào bò Wagyu A4 Satsuma chính là nhịp cầu kết nối giữa cũ và mới. Vẫn là sợi phở mềm mượt, vẫn là nước dùng đậm đà, nhưng nay được xào nhanh tay cùng sốt bí truyền, ăn kèm thăn bò Wagyu A4 áp chảo vừa chín tới, lòng đỏ trứng óng ánh tan nhẹ trong miệng, làm nên một bản giao hưởng hương vị đầy tinh tế và khơi dậy cảm giác thân thuộc mà vẫn khiến người thưởng thức không khỏi ngỡ ngàng.

Sự ngỡ ngàng đó tiếp tục mở ra trong cà ri miso mít vàng và lá lốt chiên giòn – một món chay đầy sáng tạo và quyến rũ. Mít và nấm được hầm mềm trong nước cà ri pha miso, mang theo vị ngọt lành, bùi béo và thoảng hương lên men nhẹ của tương Nhật.

Từ bún, phở, đến cà ri, mỗi món đều là một lát cắt của ẩm thực Việt được tái định nghĩa. Không chỉ là sự phá cách trong nguyên liệu hay kỹ thuật, đó còn là tinh thần tìm tòi không ngừng nghỉ để thổi làn gió mới vào từng món quen, để mỗi lần thưởng thức là một lần đối thoại giữa ký ức và hiện tại.

Giữa hành trình ẩm thực đa sắc, sò điệp áp chảo tại LAVA – nhà hàng biểu tượng của InterContinental Phú Quốc, hiện lên như một nốt nhạc dịu êm để lại dư âm sâu lắng. Không cần quá nhiều thành phần, món sò điệp áp chảo chỉ dựa vào ba nhân tố chính: sò điệp, kem bí đỏ và thạch gừng.

Sau những nốt bổng của thịt và lửa, vị giác tìm kiếm một nốt trầm dịu dàng khép lại bản giao hưởng ẩm thực. Và món tráng miệng từ dứa, dừa, cùng chút cà phê đã dệt nên khúc vĩ thanh hoàn hảo ấy.

Ở vùng Mường Vang, tỉnh Phú Thọ, thịt chua từng là món ăn dân dã được chế biến và bảo quản để dùng trong những ngày giáp hạt. Món ăn này được tạo ra bằng cách lên men tự nhiên thịt lợn trộn với thính và gia vị đặc trưng như tỏi, ớt, hạt dổi.

Trải qua thời gian, thịt chua không chỉ là món ăn đơn thuần mà đã trở thành một phần không thể thiếu trong các dịp lễ Tết, cưới hỏi, đón tiếp khách quý của người Mường. Món ăn này đã vượt qua khỏi phạm vi của một bữa ăn gia đình, trở thành biểu tượng của văn hóa ẩm thực và sự hiếu khách của người dân trong vùng.

Để giữ gìn và phát triển món ăn truyền thống này, nhiều hộ gia đình tại xã Lạc Sơn, tỉnh Phú Thọ, đã bắt đầu sản xuất thịt chua theo hướng hàng hóa. Một trong những cơ sở tiên phong là cơ sở sản xuất thịt chua Lâm Tin của hộ kinh doanh bà Bùi Thị Tin, phố Lâm Hóa 2, xã Lạc Sơn.

Bà Tin chia sẻ về cơ duyên với nghề: “Làm món truyền thống không chỉ để bán, mà là giữ lại hương vị quê mình. Vừa làm ra sản phẩm sạch, ngon, vừa kể được câu chuyện quê hương – đó là điều mà tôi theo đuổi từ ngày đầu đến nay”.

Sản phẩm thịt chua của cơ sở sản xuất thịt chua Lâm Tin đã được thị trường ưa chuộng nhờ hương vị đặc trưng của vùng Mường Vang. Từ năm 2016, gia đình bà Tin đã bắt đầu sản xuất nhỏ lẻ, bán cho khách du lịch và các quán ăn trong vùng. Nhờ giữ được hương vị đặc trưng, sản phẩm được khách hàng giới thiệu qua nhau.

Năm 2022, sản phẩm thịt chua Lâm Tin được công nhận OCOP 3 sao, được phân phối tại các cửa hàng OCOP trong và ngoài tỉnh, có mặt ở các thị trường như Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định, Quảng Ninh… Hiện, mỗi tháng cơ sở cung cấp khoảng 3.500 sản phẩm gồm thịt chua quả và thịt chua hộp. Các sản phẩm đều được đóng gói vệ sinh, dán tem, mã QR truy xuất nguồn gốc, hạn sử dụng và hướng dẫn dùng rõ ràng.

Điểm khác biệt tạo nên thương hiệu của thịt chua Lâm Tin là ở khâu lựa chọn nguyên liệu và cách lên men tự nhiên. Thịt được chọn từ lợn sạch, có đủ nạc và bì, lẫn chút mỡ để đảm bảo vị ngậy. Thính được làm từ ngô, nhiều tinh bột, bùi và thơm. Hạt dổi được rang đúng lửa, giã nhỏ, trộn cùng tỏi, muối, tạo ra hương vị rất riêng mà các món thịt chua công nghiệp không thể có.

Cơ sở sản xuất thịt chua Lâm Tin đang cung cấp ra thị trường 2 loại thịt chua quả và thịt chua hộp. Bà Tin cho biết: “Không dùng chất bảo quản hay men nhân tạo. Muốn sản phẩm lên men chuẩn, phải biết cách căn nhiệt độ, thời gian ủ, độ ẩm, và cả độ dày của lát thịt. Làm thịt chua phải kiên nhẫn và sạch sẽ tuyệt đối”.

Không chỉ được người dân trong tỉnh ưa chuộng, nhiều du khách từ các tỉnh, thành khác khi biết đến thịt chua Lâm Tin đều tỏ ra thích thú với món ăn dân dã này. Thịt chua ngon nhất khi ăn cùng lá sung, lá đinh lăng, chấm với tương ớt. Vị chua nhẹ từ thịt lên men hòa với vị béo, thơm của thính, của dổi, vị cay của ớt tạo nên bản hòa tấu vị giác khó quên.

Thời gian qua, việc người dân mạnh dạn phát triển thịt chua theo hướng hàng hóa không chỉ giữ gìn được món ăn truyền thống, mà còn góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập và gắn phát triển kinh tế với bảo tồn văn hóa bản địa.

Đồng chí Bùi Văn Khánh, Chủ tịch UBND xã Lạc Sơn (tỉnh Phú Thọ) cho biết: “Hiện xã có gần 10 hộ làm thịt chua, trong đó có một số cơ sở như Lâm Tin, Tuấn Linh đã đạt quy mô hộ sản xuất chuyên nghiệp. Xã định hướng hỗ trợ thêm về quảng bá, bao bì, truy xuất để xây dựng sản phẩm đặc trưng của địa phương, khuyến khích các hộ kinh doanh phát triển, mở rộng quy mô sản xuất”.

Trong dòng chảy hội nhập, không ít món ăn truyền thống bị lãng quên, thịt chua Lâm Tin là một ví dụ đẹp về cách một gia đình nông dân có thể gìn giữ hồn ẩm thực Mường, vừa làm kinh tế, vừa giữ lại một mảnh ký ức cho thế hệ sau.