Hiện nay, nhiều “giang hồ mạng” đang lợi dụng sự nổi tiếng của mình để trục lợi bất chấp pháp luật. Những cá nhân này sở hữu các tài khoản mạng xã hội với hàng trăm nghìn lượt theo dõi và hàng triệu lượt thích, nhờ vào các video khoe lối sống giang hồ, ăn chơi và chửi bậy.

Các “giang hồ mạng” này tự tin đưa ra dịch vụ quảng bá, kéo view cho các kênh nội dung, nhà hàng, game, quán bar với giá từ 800.000 đồng đến 10 triệu đồng. Một số “giang hồ mạng” khác thì chia sẻ về các ứng dụng cờ bạc hoặc thực hiện các ca livestream nhận quà tặng, bán hàng online… sau khi kênh của mình thu hút lượng xem đông đảo nhờ các nội dung gây sốc.

Đáng chú ý, “giang hồ mạng” Huấn ‘hoa hồng’ thậm chí còn bán sách dạy cách kiếm tiền và kinh doanh online. Những tác phẩm này sau đó được cơ quan chức năng xác minh là sách chưa được cấp phép xuất bản và người bán cũng bị xử phạt.

Luật sư TS Đặng Văn Cường – Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp – cho rằng, cùng với sự phát triển của mạng xã hội, những năm qua xuất hiện một khái niệm mới – “giang hồ mạng”. Các “giang hồ mạng” có điểm chung là có nhiều người theo dõi trên mạng xã hội, tạo hình đầu trọc, tóc tạo kiểu hoặc xăm trổ, sẵn sàng văng tục chửi bậy, khoe tiền, đe dọa người này người khác, có nhiều đàn em tung hô.

Theo kết quả xác minh điều tra của cơ quan chức năng thời gian qua, các đối tượng “giang hồ mạng” thường liên quan đến việc sử dụng trái phép chất ma túy, buôn bán hàng giả, hàng lậu, đòi nợ thuê, cho vay nặng lãi, tàng trữ trái phép vũ khí, gây mất an ninh trật tự an toàn xã hội.

Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, có nhiều nguyên nhân khiến “giang hồ mạng” ra đời và tồn tại suốt thời gian qua. “Giang hồ mạng” trở nên nổi tiếng vì có độ nhận diện cao, họ thường đăng các video, hình ảnh độc, lạ, dị hoặc gây sốc… Với tâm lý hiếu kỳ, coi đó là sự giải trí, không ít người đã theo dõi các tài khoản này để có được những thông tin độc, lạ.

Nhiều người quan niệm sai lầm rằng, lên mạng xã hội muốn nói, muốn làm gì cũng được nên sẵn sàng theo dõi các tài khoản mạng xã hội đó để cùng nhau chửi bậy, nói những điều vô bổ. Đa số những người theo dõi tài khoản của các “giang hồ mạng” còn trẻ, trình độ và nhận thức hạn chế, thiếu định hướng, thiếu sự quan tâm của cha mẹ.

Không ít người trẻ còn coi “giang hồ mạng” là một hình tượng để khẳng định mình hay học hỏi cách “va chạm xã hội” để tránh bị bắt nạt. Những nội dung chửi bới, khoe thành tích đánh nhau, lời lẽ ngông cuồng khiến cho nhiều người lầm tưởng đó là “chất anh hùng”, là “ngầu” và mong muốn bản thân trở nên nổi tiếng và được nhiều người tung hô như thế.

Nhiều “giang hồ mạng” còn xây dựng hình ảnh bản thân như một người hiệp nghĩa, sẵn sàng xả thân vì anh em bạn bè, sẵn sàng bênh vực người yếu, tham gia các hoạt động từ thiện, giúp đỡ người khó khăn… Nhiều bạn trẻ vì thế cho rằng, những giang hồ mạng này dám sống thật với bản thân, dám hi sinh vì chính nghĩa.

Các câu chuyện hư cấu, các tình huống các đối tượng tự dựng lên để đánh bóng tên tuổi, khoe chiến tích đã chiếm được lòng tin của nhiều bạn trẻ thiếu hiểu biết. Sự tung hô của người xem khiến các giang hồ mạng ngày càng liều lĩnh, thậm chí có những hành vi vi phạm pháp luật đến mức bị cơ quan chức năng xử lý hành chính hoặc hình sự.

Với chính sách của các nền tảng mạng xã hội, chủ tài khoản có nhiều người theo dõi được coi là những người nổi tiếng, có thể được trả tiền từ nhà mạng, có thể tham gia các hoạt động quảng cáo. Các “giang hồ mạng” vì thế có thể bán hàng trực tuyến, nhiều đối tượng bán được rất nhiều hàng, thu được số tiền lớn, không ít các trường hợp bán hàng giả, hàng lậu…

Khi có được tiền từ mạng xã hội, các đối tượng tiếp tục sử dụng tiền để đánh bóng tên tuổi, làm từ thiện, rao giảng đạo đức, thậm chí còn viết sách, dạy làm giàu… khiến nhiều người trẻ bị lôi kéo bởi tiền bạc, bởi sự nổi tiếng và cách sống “ngông, ngầu” theo kiểu “giang hồ mạng”.

Nhiều người vì thế coi “giang hồ mạng” là một nghề để kiếm tiền. Về phía cơ quan chức năng, luật sư Đặng Văn Cường nhấn mạnh, đã đến lúc cần siết chặt quản lý trên không gian mạng, dọn “rác” trên mạng xã hội. Không đợi các “giang hồ mạng” thực hiện hành vi vi phạm pháp luật bị phát hiện mới xử lý.

Cần có nhận diện, sàng lọc, phân loại “giang hồ mạng”, đánh giá tác động tiêu cực của những người này đến xã hội, đặc biệt là đến tư tưởng, nhận thức, nhân cách của giới trẻ để có những biện pháp xử lý phù hợp. Với những hành vi vi phạm luật an ninh mạng, cần có những biện pháp ngăn chặn, thậm chí khóa tài khoản, xử phạt vi phạm hành chính. Nếu lợi dụng quyền tự do dân chủ để thực hiện các hành vi trái pháp luật thì có thể truy cứu trách nhiệm hình sự.

Trào lưu sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ deepfake để tạo ra các hình ảnh giả mạo trên mạng xã hội đang ngày càng phổ biến và biến tướng. Mặc dù AI và deepfake đã mang lại những tiến bộ đáng kể, nhưng việc tạo ra các hình ảnh khó phân biệt thật giả chỉ trong vài giây đã làm trầm trọng vấn nạn lan truyền thông tin sai sự thật và xúc phạm danh dự của những người không liên quan.

Gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện loạt hình ảnh người dùng đang bị cảnh sát giao thông lập biên bản, nhưng họ lại tạo dáng và thể hiện thần thái như thể đang khoe tài sản đắt tiền. Những hình ảnh này được tạo ra bởi AI và đã khiến nhiều người nhầm lẫn. Các chuyên gia nhận định rằng ảnh tạo ra từ AI đang làm tăng vấn nạn tạo ra tin giả, làm xói mòn nền tảng của sự thật, và khiến việc xác định tin tức, hình ảnh thật giả ngày càng khó.

Tình trạng này đã dẫn đến sự mất lòng tin vào các phương tiện truyền thông và nguồn tin đáng tin cậy. Để đối phó với vấn nạn này, nhiều quốc gia đã tích cực xây dựng quy định pháp luật và biện pháp kỹ thuật kiểm soát. Một số bang của Mỹ đã ban hành luật cấm tạo và phát tán deepfake với mục đích quấy rối, đe dọa hoặc lừa đảo. Hàn Quốc cũng tăng cường biện pháp pháp lý sau nhiều vụ bê bối deepfake tấn công giới giải trí. Trung Quốc yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ deepfake phải có trách nhiệm kiểm duyệt nội dung và yêu cầu người dùng xác thực danh tính.

Trước tình hình này, mỗi người dùng cần nâng cao trách nhiệm cá nhân, không thể vì “cho vui” mà vô tình tiếp tay cho tin giả, thậm chí vi phạm pháp luật. Việc nâng cao nhận thức và có biện pháp kiểm soát hiệu quả là rất cần thiết để giảm thiểu tác động tiêu cực của công nghệ deepfake và AI trong việc lan truyền thông tin sai sự thật.

Chúng ta cần có những biện pháp cụ thể để kiểm soát và đối phó với vấn nạn này. Một số chuyên gia cho rằng việc kết hợp giữa công nghệ và pháp luật sẽ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của deepfake. Tuy nhiên, vẫn cần có những cuộc thảo luận và nghiên cứu sâu hơn để tìm ra giải pháp toàn diện cho vấn đề này.